Empatia - dar czy przekleństwo? cz. III

W poprzednich częściach serii o empatii pisałam o tym, czym w ogóle jest empatia w kontekście talentów osobistych wg Instytutu Gallupa, jak zmieniło się moje postrzeganie empatii i jak ten „dar” można umiejętnie wykorzystać, prowadząc kancelarię prawną. Jeśli i Ty czujesz, albo już wiesz, że empatia jest jedną z Twoich głównych cech, a przy tym jesteś radcą prawnym lub adwokatem, pewnie już wiesz, że empatia może być zarówno darem, jak i przekleństwem.

Empatyczne zagrożenia

Kiedy pracujesz jako prawnik – adwokat lub radca prawny – pracujesz z ludźmi. I niezależnie od tego, czy twoi klienci to wyłącznie osoby fizyczne, czy też przedsiębiorstwa, firmy, spółki, zawsze będziesz mieć do czynienia z emocjami. W tym kontekście korzystanie z zasobów empatii ma swoje dobre strony, które zdecydowanie można, a nawet trzeba wykorzystywać, prowadząc kancelarię, o czym pisałam tutaj.

Jeśli jednak nie potrafisz oddzielić odczuwania emocji od współczucia, możesz zatonąć w problemach innych osób, zbytnio angażując się emocjonalnie. Zbyt wysoki poziom zaangażowania emocjonalnego w sprawy obsługiwanych klientów to z kolei równia pochyła do wypalenia zawodowego. Nie tylko stresujesz się zwyczajnie, z racji wykonywanego zawodu, ale przeżywasz każdą czynność, każde potknięcie, każdy cios z drugiej strony osobiście i bierzesz do siebie każdą, nawet najbardziej racjonalną argumentację przeciwnika. Utrata dystansu do sprawy niesie za sobą ryzyko braku właściwej reakcji w chwilach zagrożenia. Do tego wszystkiego tracisz wszelką obronę przed klientem, pozwalasz na niezdrowe skrócenie dystansu, odbierasz telefony w czasie prywatnym, a problemy ze sprawą i/lub klientami, przynosisz do domu. Z tej pozycji zwykle do wypalenia zawodowego prowadzą dwie drogi: albo niszczony emocjami innych po kilku, kilkunastu latach mówisz sobie dość i rezygnujesz z własnej kancelarii, uciekając na etat do urzędu lub w ogóle zmieniając branżę. Albo utwardzasz się, zamykasz, odcinasz do tego stopnia, że sprawy klientów przestają Ciebie w ogóle interesować, czynności wykonujesz mechanicznie i widać po Tobie (wierz mi, to widać), że wcale nie masz ochoty pracować w tej sprawie, dla tego klienta i w ogóle dalej tak się męczyć.

Jak twierdzi Dale Carnegie, każdy, ale to absolutnie każdy człowiek kieruje się potrzebą zaspokojenia poczucia własnej ważności. Każdy człowiek chce czuć się ważny, różni ludzie zaspokajają tą potrzebę w różny sposób.  Nieokiełznaną empatię, myloną (tak jak ja kiedyś) ze współczuciem i altruizmem, potrafią także wykorzystywać klienci, którzy w danej chwili, w rozmowie z Tobą, w setkach telefonów wykonywanych po kilka razy dziennie, w truciu Ci tyłka o drobiazgi, chcą zaspokoić własną potrzebę bycia ważnym. Sama kilka razy ćwiczyłam spławianie klasycznego „psychoświra” – czyli potencjalnego klienta który nie wie po co przyszedł, ale wie, że cały świat zmówił się przeciwko niemu, i że trzeba pozwać wszystkich, absolutnie wszystkich, poczynając od pani Krystyny, sąsiadki z drugiego piętra w kamiennicy, na prezesie zarządu ogródków działkowych kończąc. Jeśli w porę się nie połapiesz, nie zauważysz kiedy padniesz ofiarą osoby, która będzie do Ciebie wydzwaniać kilka razy w tygodniu pytając co się dzieje w sprawie, co już zrobiłeś, czy możesz jej wysłać pismo, które napisałeś, dlaczego to tak długo trwa, żaląc się, że ona jest w niebezpieczeństwie, że jest psychicznie maltretowana i zniszczona, i ona chce już ten koszmar skończyć, a Ty, nikt inny, możesz jej w tym pomóc. Kiedy nie kontrolujesz swojej własnej empatii, staje się łatwym łupem dla klientów-wampirów energetycznych.

Z czasem zaczniesz odczuwać, że coś jest nie tak. Że rozmowy z klientami lub rozprawy męczą Cię bardziej, niż sobie wyobrażałeś. Że jesteś wypompowany z energii, pełen wątpliwości, lęków, czujesz się pusty w środku i nie starcza Ci już zasobów, aby zrobić coś dla siebie, dla rodziny, aby robić cokolwiek. I to jest ten moment, aby wdrożyć w życie empatyczne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy!